Gisteren was ik de hele dag mahout (eigenaar/bestuurder) van mijn 16-jarige olifant Mea Noi. Het werd een dag van leren vertrouwen op een enorm dier.
Karen tribe
Deze cursus is iets anders dan wat de meeste toeristen in Thailand van olifanten zien. Vaak is het een onderdeel van een Volendam-achtige setting waarbij je even een half uurtje op een zitje op een doodvermoeide en zieke olifant mag rijden. Waarna je met 50 man emmertjes water op een olifant gooit en dan denkt dat je haar gewassen hebt. Dit was wat anders, dit was hard werken. Het eerste doel van de organisatie waar ik was: de olifant redden van uitsterven (in de afgelopen 40 jaar zijn ze hier in aantal gehalveerd, terwijl een generatie 80 jaar leeft). Zij willen dus een gezonde olifant die baby's maakt. En omdat zij gedomesticeerd is kan ze niet in het wild terug, maar wel op deze manier nakomelingen maken en toeristen bewustmaken van het Thaise erfgoed. De tour was vrij duur, maar het geld gaat naar alle dorpen van de Karen stam in de buurt, dit Thaise bergvolk is van oudsher een goede verzorger van de olifanten.
Health check
Na een bewustmakend praatje, gingen we onze olifanten opzoeken in de weide. Ik ontmoette Mae Noi: gevonden in de straten van Bangkok met een eigenaar die haar langs nachtclubs dreef om geld te verdienen. Ze was 6 weken geleden op honeymoon geweest. Zo'n honeymoon duurt 10 dagen, waarin Mea Noi vruchtbaar wat tijd doorbracht met het mannetje van de groep. De maand na die honeymoon is ze helemaal happy, nu was dat duidelijk over: eigenwijs, niets willen en elke gelegenheid aangrijpen om de bosjes in te lopen en te eten. Olifanten eten dagelijks 10% van hun lichaamsgewicht en als ze in verwachting zijn zelfs 20%. Zwangere olifanten herken je aan het zweet bij hun nagels. Als eerste controleerde ik haar gezondheid en temperament: flappende oren en zwierende staart = goed, zwetende nagels, modderplekken op haar flanken zodat ik zeker wist dat ze 's nachts liggend had geslapen, minimaal 6 keutels. Die keutels onderzocht ik uitgebreid: met de blote handen uitknijpen om te zien of er genoeg vocht in zat, ruiken en uit elkaar trekken om de vezelgrootte te controleren.
Wassen en schrobben
Mae Noi moest gaan liggen zodat ik met een bladerenbosje het zand van haar rug kon halen. Natuurlijk wilde ze dat niet (ik dacht, ach gos ze is ook zwanger laat haar toch). Daarna liep ik met haar naar de rivier. Dat doe je door een punt van haar oor te pakken en 'maa maa' te zeggen. De echte mahout was gelukkig altijd in de buurt. In de rivier moest ik de huid van mijn olifant flink schrobben. En haar met veel water overgieten. Tanden poetsen? Met een hand zand in haar mond om haar 15 cm lange tanden wrijven. Toen ze moest gaan liggen waar er weer onenigheden. Je raakt dan wel een beetje in paniek als er overal om je heen olifanten liggen te spartelen. Na afloop van het wassen was het fotomoment: alle cursisten op een rij en de olifanten erachter. 'Iedereen zijn mandje in de lucht!' Toen we dat deden was dat blijkbaar een ander teken: we kregen de volle laag van onze olifanten. Nu waren ook wij goed gedoucht!
Door de jungle
Op een olifant komen kan op drie manieren. 1. Je gaat voor haar staan, klopt met je handen tussen haar ogen en met een voet op de slurf tilt ze je omhoog, daarna maak je een soort duikvlucht over de kop en draait je om. 2. Je krijgt een soort trappetje aangeboden via haar enkel en knie en houdt je vast aan haar oor. 3. Je laat haar liggen, klimt erop en zegt dat ze moet opstaan (deze heeft niemand geprobeerd). Je zit als mahout in de nek van de olifant, met je knieen achter haar oren. Je voelt elke beweging, harde huid (bijna retiel-achtig) en harde prietharen. Mae Noi was een van de grootsten, dus je zit ineens meters boven de grond, zonder houvast. En daar begonnen we direct aan een spectaculaire bergweg. Met enorme hoogteverschillen. Gelukkig leerde ik tijdens deze rit van 1,5 uur dat de olifant heel zeker is van elke stap die ze zet. Ze is ook nooit met meer dan 1 voet van de grond. Onderweg moest ik 'pai' zeggen voor lopen, 'houw' voor stop, 'toi' voor achteruit en 'janna' voor nee. En mijn favoriete woord 'diedie' voor goedzo. Aangezien janna totaal niet werkte, richtte ik mij op positieve feedback. Liet haar vooral lekker veel eten onderweg (immers: zwanger) en als ze dan weer doorliep 'pai diedieie'. Dan flapte ze met haar oren en ging een stapje harder.
Slurf
Onze rustplek was bij een waterval. De olifanten gingen direct heel veel drinken. De kleintjes speelden in het water. En wij mochten meedoen. Ik twijfelde maar dacht aan Daniel Lohues 'angst is maar veur eben, spiet is veur altied'. De grap was om op het liggende olifantje te klimmen en dan gooide hij/zij je er weer af. Toen ik de slagtand van het mannetje per ongeluk tegen mijn been kreeg, moest ik daar snel weg van de mahouts, die continu in de buurt waren om ons overal bij te helpen en op de veiligheid te letten. De lunch lag klaar op en bananenblad: heel veel vers (en rijp! zo kennen we dat niet in NL) fruit, kippenpoten, hapjes in bananenbladeren en sticky rice. Al snel lagen er meerdere slurven op de steen achter ons: wij lusten de restjes wel.
Rijstvelden
De tweede rit ging over de weg. Mea Noi raakte daar duidelijk een beetje gestresst van. Ze bewoog soms wild met haar hoofd en tetterde luid toen we door moesten lopen en zij net weer een lekker hapje had gespot. Onze laatste rit (we waren inmiddels al zeven uur op de farm) was heel mooi. Door de rivier, met uitzicht op rijstvelden en een sappig groene omgeving in warm namiddag-licht. Toen was het tijd om afscheid te nemen. Maar niet nadat we ze weer een volle mand bananen hadden gegeven. Dat gaat zo: zeg 'bon' en ze doet haar slurf omhoog. Jij propt haar mond vervolgens vol met bananen, suikerriet en pompoenen.
Spannend
Een prachtige belevenis bij een mooie organisatie. Enige rotmomentje: toen ik van de olifant af wilde springen klapte m'n duimnagel halverwege om. Maar dat gaat nu alweer een stuk beter gelukkig. Ze hebben ook een dvd gemaakt, die krijg ik vandaag of morgen mee.
