Grga Pitic: "I think this is the beginning of a beautiful friendship." Nambawan!

Bank annuleert expositie schilder wegens rode fallus
AFRA BOTMANEN; HELENE BUTIJN − 12/09/94, 00:00
Op de kop af een week geleden stond in deze rubriek een bericht over de Friesland Bank, sponsor van de Friese studentenvereniging Bernlef in Groningen. De bank trok zich als sponsor terug omdat de studentenvereniging voor de werving van nieuwe leden een affiche maakte, met daarop een foto van twee blote bovenlichamen, beschilderd in de kleuren van de friese vlag. “Het was te gewaagd voor onze bank”, aldus de woordvoerder.

Het kan nog erger, meldt een lezeres. Zij was anderhalve week geleden uitgenodigd bij de opening van een expositie van kunstenaar Bert 't Hart in het hoofdkantoor van de SVB (sociale verzekeringsbank, verstrekt onder meer de uitkeringen aan uitkeringsgerechtigden) in Amstelveen. Daar aangekomen trof zij slechts een briefje: de tentoonstelling is geannuleerd. Navraag leerde, dat de bank het werk bij nader inzien niet geschikt vond. Bij het inrichten van de tentoonstelling bleek dat er werken bij waren, die een erotisch thema hadden. De kunstenaar werd gebeld: zijn werk zou 'pornografisch' zijn. Een en ander werd in een brief aan 't Hart wat omzichtiger geformuleerd: “Wij gaven aan dat de sfeer van het gehele werk als eenheid niet in overeenstemming viel te brengen met het karakter en de uitgangspunten van ons expositiebeleid die mede worden ingegeven door de publieke en maatschappelijke positie van onze instellling.”

Bert 't Hart toont zich geschokt door de kwestie. “Het grenst aan het waanzinnige.” Nadat hij de bank zelf op zijn werk had geattendeerd, door foto's te sturen, had hij bezoek gekregen van de voorzitter van de kunstcommissie, mevrouw mr. J. Schouwenaar. Die was enthousiast over zijn werk, en de expositie werd geregeld. Bovendien zou de bank een van de werken aan te kopen. 't Hart: “Het enige wat ik nu heb gekregen is een bedrag van duizend gulden. Er waren dertig, veertig mensen gekomen voor de opening en alles wat ze aantroffen was het briefje. Er is geen werk van mij aangekocht. En ik loop ook mis dat bezoekers van de expositie werk kopen.”

Volgens de kunstenaar zit er niks pornografisch in zijn werk. “Het zit ergens tussen het abstracte en het figuratieve in. Er is niet zoveel op te onderscheiden, misschien hier en daar een blote borst.”

Maar de SVB-medewerkers zagen hele andere dingen: “Een hangmat met een rode fallus erboven”, meldt de perswoordvoerster van de SVBbank. “Je kan er inderdaad over discussiëren of dat inderdaad was te zien, maar je zou het er in kúnnen zien. En wij zijn een publieke instelling, waar mensen komen die aanstoot zouden kunnen nemen. En dat willen we voorkomen.”

De SVB vindt het een nare kwestie, zegt de woordvoerster. “Mevrouw Schouwenaar, voorzitster van de kunstcommissie, had het werk aanvankelijk als geschikt beoordeeld. Pas bij inrichting van de expositie, de avond voor de opening, kwam ze op andere gedachten. Ze heeft heel erg gewikt en gewogen, maar op het laatste moment toch besloten het werk te verwijderen.”

De bank exposeert regelmatig werk van kunstenaars in de hal, en tot nu toe heeft het geen schandaal opgeleverd. Niet dat de bank alleen onschadelijk genre à la droogboeketten van Janneke Brinkman laat zien: in het afgelopen jaar hingen er ook werken van Jeroen Krabbé en Jan Cremer. Zonder menselijk bloot, dus geschikt voor de SVB.

  Trouw, Archief Nov 3, 2014 9:37 AM