Beri's Blog:
Mijn eerste openbaarvervoertrip ooit hier. De bus zit vol Koerden. Ik zit wat te zitten en te doen alsof ik het heel normaal vind om hier te zijn. Ik val niet graag op. Dan zie ik hoe mijn tante Dinars doorgeeft aan de jongen voor haar. 'Twee personen', zegt ze. Ik kijk hoe de jongen het geld overneemt en ik neem aan dat hij de conducteur is. Naïeve Nederlandse Koerd die ik ben. De jongen geeft het geld door aan de man voor mij en die geeft het door aan de vrouw voor hem, net zo lang tot het geld bij de chauffeur aankomt. Gefascineerd kijk ik om me heen. No one cares. Dit is normaal. Zo betaal je hier je busrit. En daar gaat het spel nog een keer: er komen muntjes bij de chauffeur vandaan. De man voor mij neemt het geld aan geeft het door aan mij. Zo gewoon mogelijk geef ik de muntjes door aan mijn tante. Ik doe mee met de andere Koerden, geïntegreerd als ik wil zijn. En dat doe ik best goed, vind ik. Mijn tante roept 'We willen er hier uit alstublieft.' De chauffeur stopt de bus. We stappen uit: we zijn in de bazaar.
Na twee weken in Koerdistan sta ik midden tussen de Koerden. Duizenden. Iedereen kent de weg in de bazaar. Iedereen behalve ik. Mensen lopen in een systematische wirwar door elkaar. Ze passeren alsof het gepland is. Ik sta niet in de planning, ik had hier niet moeten zijn en ik ken de regels niet. De bazaar is een oneindigheid aan kleine winkeltjes met kleren, plastic, goud. Op straat verkopen ze slippers en kauwgom. En kopies van de nieuwste playstationspelletjes. Iedereen koopt, houdt plots halt, loopt door, passeert. Ik begrijp het niet. Ik krijg geen overzicht op de structuur, op de bedoeling, op de regels. Als een hondje aan een lijn volg ik mijn tante. Ik begrijp haar tempo niet. Ze moet sneller lopen, denk ik. Dan hoef ik niemand aan te kijken. Nu kan ik iemand aankijken als ik passeer. Het maakt me bang, ze zullen merken dat ik niet in de planning stond. Dat ik hier nooit naartoe had moeten komen. Sterker nog: dat ik hier nooit geweest ben. Dat besef dat raakt me. En voor het eerst sinds mijn verblijf in Koerdistan voel ik een gemis: ik ben hier nooit eerder geweest.
In mijn treurigheid sleep ik mezelf achter mijn tante aan. Alleen met mijn verdriet. De geweren, de corruptie, de schijnheiligheid, verhalen over bloed en terrorisme: het raakte me, maar het trof me niet zo raak als dit. Een jongen knipoogt naar me en ik denk dat ik kapot ga. Ik wil niet gezien worden en ik wil niets meer zien. Met mijn ogen naar de grond gericht duik ik terug in de drukte. Ik houd mijn adem in en zwem tussen de mensen door. Af en toe doe ik alsof ik geïnteresseerd naar een armband kijk. Ik passeer het textiel en zeg wat over de kleuren. Ik ben niet van plan kapot te gaan. Niet hier, temidden van al deze mensen.
Nu weet ik hoe een vreemdeling zich in een nieuwe stad moet voelen. Ik wou dat ik hier eerder was geweest. Dan was ik als ieder ander. Ik trek dit niet. Staren naar de grond en bang zijn om mijn tante kwijt te raken. De drukte is verstikkend, de bazaar een labyrint. We lopen door steegjes en kiertjes en deuren en winkels. En achter elke hoek ontluikt zich nog meer bazaar. We kopen komkommers en brood. En het is eindelijk voorbij.
'We gaan naar de bus.' Ik knik en ik krijg weer lucht. Achter een poort ergens in de oneindigheid aan mensen, rijden bussen rondjes. We stappen in de voorste bus. Terwijl de bus al rijdt, stappen de laatste mensen in. Nu weet ik hoe het werkt, de bus, maar ik wil niet meedoen. Je weet maar nooit of je het goed doet. Ik zit de rit uit en glimlach bijna van geluk wanneer mijn tante zegt dat we eruit willen. Ze vraagt hoe ik het vond, de bazaar. Ik zeg eerlijk dat het mijn hoofd deed duizelen. Ik kan wel janken, watvoor Koerd ben je als je niet eens doodgewoon door de bazaar kan lopen? Mijn tante lacht. Ze zegt 'We gaan eigenlijk nooit naar de bazaar. Het is verschrikkelijk.'
