Het is vrijdagavond. We eten dolma bij Jano thuis, verschillende groenten (courgette, ui, kool, komkommer, aubergine) gevuld met een kruidig rijstmengsel. Een oude vriend van de familie is op bezoek en doet zich tegoed aan wijn. Ook is er een gemeenteraadslid uit Kirkoek, samen met zijn vrouw en dochtertje. Hij ziet er verhit uit, zijn nette pak gekreukeld, zijn haren nat van het zweet. Hij lacht vriendelijk en speelt met Mano, het zoontje van Jano. Maar elke keer als we het over Kirkoek of Koerdistan hebben betrekt zijn gezicht en wordt het vijftig jaar ouder. De komende periode staat er veel te gebeuren in zijn stad. Zaken die grote gevolgen kunnen hebben voor het Midden-Oosten, en dus voor de hele wereld. De uitslag van het referendum wordt door verschillende groepen met angst en hoop tegemoet gezien. Hoe gaat Turkije reageren op de uitslag? Hoe gaat Irak reageren op de uitslag? De omringende landen? Tegelijkertijd is in Amerika de strijd om het witte huis losgebarsten. Ook de uitslag daar zal een grote rol gaan spelen in de toekomst van dit gebied, vastgeklemd tussen zoveel verschillende landen, volkeren en religies. Blijft Amerika of worden de troepen volledig teruggetrokken? Alles bij elkaar een situatie die zomaar zou kunnen escaleren en een (wereld)oorlog kan triggeren. Kirkoek gaat op hele korte termijn een belangrijke schakel zijn in het toekomstscenario voor deze regio. Het is zijn stad, zijn zorgen. Onze zorgen. En hier zitten we met z’n allen thee te drinken en te kletsen. Een ijselijke gil laat iedereen opschrikken. Mano is met fietsje en al achterover op de harde vloer gevallen en heeft het op een krijsen gezet. De man uit Kirkoek schiet te hulp en troost het kindje. Bill vertelt over zijn scenario getiteld Clown Camp.
-------------------------
Van Wikipedia:
Referendum 2007
De grondwet van Irak bepaalt dat er voor 31 december 2007 een referendum moet plaatsvinden in Kirkoek. Hierbij zullen de inwoners van de stad en de provincie worden gevraagd of zij onder toezicht van Erbil (Hewler) willen vallen of dat zij bij Bagdad willen blijven. De Koerden zijn volgens schattingen en aanwijzingen uit recente verkiezingen op weg naar de overwinning. Op 15 december 2005 stemde maar liefst 63% voor de Kurdistan Alliance, een alliantie van Koerdische partijen. De Turken zijn bang dat Kirkoek een Koerdische onafhankelijke staat levensvatbaar maakt. Dit zou voor nationalistische gevoelens onder de eigen Koerden zorgen. Tot nu toe hebben de Koerden aangegeven geen concessies meer te doen over Kirkoek.
De Koerden, die de meerderheid van de stad uitmaken, zien Kirkoek graag terug binnen de grenzen van Iraaks-Koerdistan. Voor een hele grote meerderheid van alle Koerden op de wereld zal dit een droom zijn die uitkomt. Zij hebben dan ook aangegeven dat Kirkoek in de toekomst als hoofdstad van een onafhankelijk Koerdistan wordt uitgeroepen, mocht deze binnen de grenzen van de Koerdische Autonome Regio komen te vallen.
-------------------------
Het is zaterdagavond. Na de lessen hebben we gesprekken met de nieuwe studenten over hun scriptideeën. Een vrouw wil een film maken over iemand die in het buitenland zit en via Google Earth elke dag naar haar huis in Irak kijkt. Weg van haar familie, maar te gevaarlijk om terug te keren. Twee studenten uit Basrah hebben vijf dagen doorgebracht op het vliegveld. Elke keer als ze in het vliegtuig zaten en op het punt stonden hierheen te komen, werd het vliegveld aangevallen of gebeurde er iets anders waardoor ze weer uit moesten stappen. Een student uit Bagdad wil een film maken over een moeder en kindje die na de curfew op weg gaan naar een ziekenhuis. De moeder wordt doodgeschoten door een verdwaalde kogel en het kindje blijft alleen achter op de straten van Bagdad. Maar zijn hoop voor de toekomst schemert door in een anonieme hand die het kindje te hulp schiet. Ik merk dat de verhalen en hun achtergronden me aangrijpen. Na de scriptsessies vertonen we Eraserhead van David Lynch. Halverwege komt bij ons het besef dat het misschien een wat ongelukkige keuze is geweest. Hoewel het een studentenfilm is, en ze er veel van kunnen leren, lijkt het toch niet helemaal ok om studenten die net uit een oorlogsgebied komen de intense stijl van deze film aan te doen. We maken het de dag erop goed met Little Miss Sunshine. De groep lacht hardop, en een soort collectieve opluchting lijkt door de groep te gaan. De film krijgt na afloop een applaus.
Het is zondagavond. Samen met Jano en gezin lopen we door een immense supermarkt. Omdat ik het eten in het hotel zat ben wil ik wat spullen voor op mijn kamer. De verse tomaten en paprika zijn helaas al zo aan het ontbinden dat ik die maar laat liggen. Met mijn mandje vol mueslirepen, kaas, brood en andere eetbare zaken wandelen we door de winkel. Pronkstuk van de lading spullen die ik koop is echter de DVD van Leni Riefenstahl’s Triumf des Willens.
Ik sta op het dak van het hotel in Hewler. Het is 2 uur in de nacht, ik ben samen met Bill, Beri en Sheida. Bill en Beri zitten op de grond met elkaar te kletsen. Sheida staat bij de camera wat rond te kijken. Ik sta op de hoek van het gebouw. Onder me zie ik de vele straatjes, de betonnen huizen, de verlichte moskee en het oude stadscentrum. Boven me een heldere sterrenhemel. Ik kijk omhoog en de warmte aait langs me heen. Er gaat een golf kippenvel over mijn hele lichaam. Ik kijk omhoog en voor een seconde heb ik het idee dat ik recht in het diepste van het universum kijk. Oog in oog met het antwoord op alle grote vragen. Een fractie, maar uitgerekt, verleden, heden en toekomst, samengebald tot één punt, een speldenprik. Even lijk ik weg van het dak, weg van alles, bén ik alles. En dan is het weer weg. Ik zie de lichten van de stad, ik voel de pijn, gebroken dromen, desillusies en hoop van een heel volk.
Extremen, wervelwinden van emoties, bizarre situaties, aangrijpende verhalen. Flarden die schreeuwen om een coherent verhaal, structure en story. Vooralsnog blijven het flarden…