Grga Pitic: "I think this is the beginning of a beautiful friendship." Nambawan!

Rain, Steam and Speed – The Great Western Railway toont een stoomtrein die op volle snelheid de Theems oversteekt, omgeven door mist, regen en rook. De Great Western Railway was een van de eerste Britse spoorwegmaatschappijen. De locatie van het schilderij is de 'Maidenhead Railway Bridge', gebouwd zes jaar voordat Turner zijn schilderij maakte. De door Isambard Kingdom Brunel ontworpen brug ligt tussen Taplow en Maidenhead en het zicht vanuit het schilderij is vanuit het oosten op Londen.

Turner, die aan het einde van zijn leven steeds experimenteler ging schilderen, geeft het tafereel weer in een wervelende compositie, met in elkaar overvloeiende vegen, die preluderen op het impressionisme. Twee dominante diagonale lijnen trekken het oog direct naar de locomotief. De weergave getuigt van Turners gedrevenheid als kunstschilder, maar ook van zijn technische en compositorische vaardigheid en zijn bijzondere kennis van kleur en licht. Zijn palet is beperkt, voornamelijk bestaand uit blauw-, geel- en bruintonen, hetgeen de eenheid tussen natuur en techniek accentueert.

Het werk ademt een monstrueuze atmosfeer, intrigeert en schrikt af tegelijkertijd. Onder de brug lijkt zich een kolkende oven te bevinden en vanuit de vlammen ontstijgen demonische patronen, geesten welhaast, die de als een duizendpoot vooruitschietende trein tevergeefs proberen te grijpen. Diverse details benadrukken het impressieve karakter van het tafereel. De lichten voorop de locomotief lijken op het eerste oog twee paarden te zijn die een wagen voorttrekken. Nauwelijks zichtbaar probeert vlak voor de onstuitbare trein een haas nog te ontkomen. Links beneden op de rivier zitten twee nietige figuren in een roeiboot.

Turner koppelt in Rain, Steam and Speed – The Great Western Railway het overweldigende karakter van de natuur te koppelen aan techniek en machinerie. Daarmee beperkt hij de klassieke romantische notie van het sublieme niet langer tot natuurlijke verschijnselen, maar strekt het uit tot door mensen gemaakte objecten, als om de goden te tarten. De vraag rijst wat ons het meest zou moeten beangstigen: de verwoestende kracht van de natuur of de negatie ervan door de moderne techniek.

Turners schilderij werd voor het eerst geëxposeerd bij de Royal Academy in 1844, hoewel het mogelijk al iets eerder was gemaakt. Thans bevindt het zich in de collectie van de National Gallery te Londen.

  William Turner Dec 14, 2014 8:52 AM